Rozum i intuicja w nauce – Alicja Motycka

• Wymiary: 145×205
• Liczba stron: 352
• ISBN: 83-85713-53-0
• Wydawnictwo: Eneteia

Zbiór rozpraw i szkiców filozoficznych

„Rozum i intuicja w nauce” to zbiór filozoficznych refleksji nad nauką, uwolnionych od ograniczeń tradycyjnego paradygmatu teoriopoznawczego (kartezjanizm). Rozważania zawarte w zbiorze stanowią kontynuację i rozwinięcie przemyśleń Autorki zaprezentowanych we wcześniejszej pracy „Nauka a nieświadomość”.

Autorka przedstawia krytykę Rozumu Naukowego, odsłania zręby i kontury nowego paradygmatu myślenia filozoficznego.

 Wytycza nowe perspektywy filozofowania o nauce, otwiera nieznane horyzonty, rysuje nowe odpowiedzi na filozoficzne pytanie o wiedzę, prawdę naukową, w tym o rolę intuicji w nauce, o udział w rozumu w systemie współczesnej nauki. Wskazuje na relacje kulturotwórcze między nauką i mitem dostarczającym nauce wyobrażeń archetypowych.

Spis treści

Część pierwsza: Scjentyzmu enancjodromia

1. Fenomen Junga a dylematy kultury współczesnej

2. Postmodernizm a kryzys kulturowy

3. Scjentyzm a enanacjodromia

4. O potrzebie definicji (za i przeciw)

5. Metodologiczny i filozoficzny sens pojęcia nieświadomości zbiorowej

Część druga: Nauka a filozofia

6. O arbitralności filozofii

7. Filozofia a paradygmaty

8. Prawda naukowa a prawda metafizyczna

9. Teoria naukowa a myślenie mityczno-metafizyczne

10. Refleksja ogólna nad filozoficznym sporem o rewolucje w nauce

11. O naprawianiu wizerunku podmiotu poznania naukowego

Część trzecia: Nauka a proces kulturowo-twórczy

12. Twórcze i odtwórcze czynności poznawcze w nauce

13. O roli intuicji w rozwoju nauk przyrodniczych

14. Rozwój nauk przyrodniczych a matematyka

15. Czy nauka jest dziełem rozumu?

16. Kulturotwórcza rola mitu

17. Czy nauczanie filozofii jest potrzebne?

Część czwarta: Budzenie archetypów w nauce

18: Obraz świata a tak zwana zmiana naukowa

19: O potrzebie mitologizacji

20: Filozofia nauki a problem założeniowości w nauce

21: Emocje a proces twórczy w nauce

22: Dlaczego musimy sięgać do korzeni?

Legenda

O Autorce:

Kieruje Zakładem Teorii Poznania i Filozofii Nauki w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W swoich publikacjach rozwija filozoficzną problematykę z zakresu epistemologii, filozofii nauki, metodologii. Od kilkunastu lat prowadzi poświęcone tej problematyce ogólnopolskie seminarium dla pracowników naukowych i doktorantów.

Autorka książek: Relatywistyczna wizja nauki. Analiza krytyczna koncepcji nauki T.S. Kuhna i S.E. Toulmina (1980); Relatywistyczna wizja nauki. Wprowadzenie: filozoficzny spór o naukę (1984); Ideał racjonalności (1986); Główny problem epistemologiczny filozofii nauki (1990); Nauka a nieświadomość (1998). Jest inicjatorem i redaktorem serii wydawniczej Phoenix – Filozoficzne problemy wiedzy (Wyd. IFiS PAN), w której ukazały się: t. 1: Wiedza a podmiotowość (1998); t. 2: Wiedza a założeniowość (1999); t. 3: Wiedza a wartości (2001); t. 4: Wiedza a uczucia (2003); t. 5: Wiedza a prawda (2005).

Jest współredaktorem prac zbiorowych: Nieświadomość jako kategoria filozoficzna (2000); Fenomen Junga (2002); Symbole Europy (2004); Spotkania platońskie (2004). Jest inicjatorem i organizatorem serii ogólnopolskich debat filozoficznych, których materiały w formie bloków tematycznych publikowane są w czasopismach specjalistycznych: „Kontekst odkrycia w nauce” (Zagadnienia Naukoznawstwa 1996, nr 3); „Filozofia nauki – jaka i dlaczego?” (Edukacja Filozoficzna 1997, nr 24); „Scjentyzm wczoraj i dziś” (Zagadnienia Naukoznawstwa 2000, nr 2); „Filozofia a arbitralność” (Przegląd Filozoficzny 2000, nr 2); „Źródła i inspiracje postmodernizmu” (Zagadnienia Naukoznawstwa 2001, nr 2); „Podmiotowe wymiary nauki” (Zagadnienia Naukoznawstwa, 2004, nr 2).

Prowadzone seminaria ogólnopolskie dla pracowników naukowych i doktorantów:

• Kontekst odkrycia w dziejach dziedziny nauki (w latach 1995-2002);

• Filozoficzne problemy podstaw wiedzy (od października 2002).

Współpracuje z redakcjami kwartalników: Przegląd Filozoficzny, Zagadnienia Naukoznawstwa, ALBO albo. Problemy psychologii i kultury.